BiB-bericht
nr. 1 - januari 2022
Dit BiB-bericht is de eerste aflevering van de digitale nieuwsbrief die behoort bij het programma Boerderij in beweging, kortweg BiB. In de nieuwsbrief wordt het programma van Boerderij in beweging gevolgd en becommentarieerd. Ook wordt vooruitgekeken naar komende bijeenkomsten.
(De foto hiernaast is genomen op de stolpboerderij van Anita Weel in Grootebroek)
Hebt u het BiB-bericht niet ontvangen per e-mail dan kunt u zich hier aanmelden voor volgende edities:
Tweede bijeenkomst Boerderij in beweging in het voorjaar
De tweede activiteit in het kader van Boerderij in beweging zou plaats vinden op 9 december 2021. De bijeenkomst was georganiseerd in samenwerking met provincie Friesland. Vanwege de aangescherpte coronamaatregelen is de bijeenkomst uitgesteld tot een later tijdstip in ergens in dit voorjaar. Locatie blijft het Fries Landbouwmuseum in Leeuwarden.
De ontmoeting heeft als thema: van beleid naar uitvoering. Naar aanleiding van het werkplan van provincie Friesland Takomst Fryske Pleats wordt samen met boerderijeigenaren en geïnteresseerd publiek onderzocht op welke manieren provinciaal overheidsbeleid kan bijdragen aan het behoud en de ontwikkeling van agrarisch erfgoed. Wat werkt in de praktijk goed en wat werkt belemmerend? Welke goede voorbeelden zijn er, zowel op beleidsniveau als op gebied van de uitvoering, en waar kan het beter?
Als duidelijk is wanneer de ontmoeting in het Fries Landbouwmuseum werkelijk kan plaatsvinden, volgt daarover bericht.(GA)
Bewaar het agrarisch erfgoed door het te gebruiken
Startbijeenkomst Boerderij in beweging
Tekst Maarten Ettema | Zuinig zijn op ons agrarisch erfgoed is nodig om de identiteit en de leefbaarheid van het landelijk gebied op peil te houden. Daar is iedereen het over eens tijdens de expertmeeting op 14 oktober 2021 over kansen en problemen bij de herbestemming van vrijkomend agrarisch erfgoed. Toch gaat er nog veel erfgoed verloren. Oorzaak: van de wereldmarkt tot de keukentafel oefenen ontwikkelingen en beslissingen druk uit op het erfgoed in de landelijke gebieden: ‘Al die transities vragen ruimte, en dat krijgt allemaal zijn beslag op het platteland’.
(De foto hiernaast is genomen in de bongerd van Enne Jans Heerd, Maarhuizen)
Lees verder
Herbestemming van een wagenschuur
De Karkooi - Brabants voor wagenschuur - maakt deel uit van het rijksmonumentale boerderijencomplex in het centrum van Ulvenhout, De Pekhoeve. De Karkooi en de boerderij behoren tot de oudste gebouwen van het dorp Ulvenhout.
De herbestemming van de Karkooi is opgeleverd in november 2021. Het is het eerste project dat succesvol is gerealiseerd met een bijdrage van het Boerderijenfonds. De herbestemming draagt bij aan de leefbaarheid van de dorpskern van Ulvenhout. Ook de herinnering aan het agrarisch karakter van het dorp wordt levend gehouden. Het initiatief komt van de stichting Boerderij De Pekhoeve, in de kern is het een bewonersinitiatief. De stichting heeft het complex om niet in erfpacht van de gemeente Breda.
Bij de realisatie van het plan waren er van meet af aan twee belangrijke uitgangspunten: na restauratie moest een sluitende exploitatie mogelijk zijn. Daarnaast moest het vele werk van vrijwilligers en de contribuanten resulteren in een voordeel voor het dorp Ulvenhout.
De stichting verhuurt een deel van het pand aan de buitenschoolse opvang. Dit vormt een stevige basis onder de betaling van de hypotheeklasten.
De maatschappelijke meerwaarde voor het dorp, niet alleen in gebruik maar ook door de inzet van vele vrijwilligers, wordt bevorderd door het andere deel beschikbaar te stellen aan de stichting Dorpswijzer Ulvenhout/het Ruilboek. Het gebouw is elke werkdag toegankelijk voor de diverse doelgroepen: kinderen, ouders en gebruikers van de bibliotheek en dorpskamer.
Voor het hele terrein van de Pekhoeve is een landschapsontwerp gemaakt met aandacht voor cultuurhistorie, retentie van hemelwater en biodiversiteit.(MM)
Lees meer over het project.
De Friese boerderij als spin in het web
Eind november stelde de provincie Friesland het werkplan Takomst Fryske Pleats (Toekomst van de Friese boerderij) vast. Hierin worden acht deelprojecten beschreven die als doel hebben de Friese boerderij te behouden en toekomstgericht te ontwikkelen door de inzet van kennis, en inhoudelijke en financiële ondersteuning. Bijzonder is de centrale positie die de boerderij krijgt. Uit het werkplan:
Voor de Friese identiteit, geschiedenis en landschap vormt de Fryske Pleats een rode draad. Door de eeuwen heen hebben boeren een grote invloed gehad op het cultuurlandschap. De boerderijen vormen daarin ankerpunten en van daaruit is ons landschap ontwikkeld en beheerd. In het landschap bepalen zij in hoge mate het beeld en de beleving daarvan. Het verhaal van Fryslân kan daarom niet worden verteld zonder de boerderij, waarvan ook het erf en de archeologische ondergrond deel uitmaken. Het is een kernwaarde van het Friese erfgoed en landschap en draagt in hoge mate bij aan de leefbaarheid, vitaliteit en omgevingskwaliteit van het platteland. (…..)
De Fryske Pleats heeft de kans om een spin in het web van verschillende opgaven te vormen. Door het koppelen van de boerderij aan nieuwe ontwikkelingen en opgaven ontstaat nieuwe vitaliteit voor het platteland dat ten goede komt aan leefbaarheid en omgevingskwaliteit en zo bijdraagt aan brede welvaart.
Met deze visie op de rol van historische boerderijen sluit de provincie Friesland aan bij de uitgangspunten van het programma Boerderij in beweging: in de ontwikkeling van een toekomstbestendig en leefbaar platteland speelt agrarisch erfgoed een essentiële rol. Reden voor Boerderij in beweging om op bezoek te gaan in Friesland. (GA)
Lees het werkplan Takomst Fryske Pleats .
Herbestemming boerderijen en de woningnood
Recent werd er van meerdere kanten gewezen op de mogelijkheden die de herbestemming van boerderijen biedt in het kader van de woningnood. De komende jaren komen vele vierkante meters aan agrarische opstallen leeg te staan doordat boeren hun bedrijf beëindigen. Om verloedering tegen te gaan kunnen schuren en stallen verbouwd worden tot woningen of plaats maken voor passende nieuwbouw. Tegelijkertijd is er een groeiende behoefte aan andere manieren van wonen: mensen zoeken manieren om gezamenlijk hun woonwensen te realiseren, met aandacht voor duurzaamheid en onderlinge betrokkenheid. Het platteland biedt hiervoor kansen, en dat merkt het initiatief Erfdelen aan het groeiend aantal belangstellenden dat zich aanmeldt (zie website).
Herbestemming van boerderijen zal niet dè oplossing bieden voor de woningnood, maar het is wel een oplossing waarmee meerdere vliegen in één klap worden geslagen: huisvesting, behoud van agrarisch erfgoed, tegengaan van verloedering en een stimulans voor de vitaliteit en leefbaarheid van het platteland. Redenen genoeg voor overheden en financiers om hiervoor meer mogelijkheden te bieden. (GA)
Meer lezen:
Boerenschuren als woonruimte: oplossing voor woningnood en verpaupering?
Boerenschuren als woonruimte: een goede oplossing voor het monumentale erf?
Maak de oude graankathedralen in Oldambt geschikt voor woningbouw.
De herbestemmingsopgave in beeld
De schöppe op Erve Sanderink in Volthe (Twente) in 2014 ...
... en in opbouw in 2016 in Lattrop-Brekelenkamp.
De boerderij Hoogheem in Nieuwolda, in 't Oldambt (Groningen), vóór...
